Praktische hulp aan gemeenteleden

Een ervaringsverhaal over de opzet van mantelzorgondersteuning

Praktische hulp bieden aan gemeenteleden die in een noodsituatie verkeren en om eigen mantelzorgers te ontlasten. Als gemeente hebben we een diaconale opdracht, uitgaande van Mattheus 25:40^b: “Voor zoveel gij dit van deze Mijn minste broeders gedaan hebt, zo hebt gij dat Mij gedaan.”

Met deze doelstelling werd 7 jaar geleden door gemeenteleden van de Hersteld Hervormde Gemeente te Putten een mantelzorgondersteuning gestart. Het begon met een gezin, van wie de jonge vader terminaal was. Er waren al prille plannen om een mantelzorggroep op te richten. We boden aan iedere dag een maaltijd te bezorgen, zodat ze zoveel mogelijk tijd met elkaar konden doorbrengen. En ze zich geen zorgen over het eten hoefden te maken. De vrijwilligers vonden het erg fijn om te doen, omdat we allemaal wisten dat de zorgen groot waren. De diaconie reageerde verheugd op het initiatief, het sloot mooi aan bij de diaconale taken. Op verzoek van de diaconie werden we lid van de NPV. Dit biedt vele voordelen. Er worden regelmatig cursussen aangeboden en bij problemen hebben zij een adviserende rol. Daarnaast hebben zij veel ervaring als het gaat om begeleiding van vrijwilligersorganisaties.

In dit artikel willen we met u een aantal ervaringen en tips delen met betrekking tot de opzet van mantelzorgondersteuning in de kerkelijke gemeente.

Het team dat aanstuurt bestaat uit 6 personen: 3 coördinatoren, die de zorgvragen uitwerken. Daarnaast is er een secretaresse, die de administratie bijhoudt. De vrouw van de predikant heeft een adviserende rol in de commissie, en is ook een schakel tussen predikant en commissie. Verder is er een voorzitter aangesteld die de hoofdzaken regelt en contactpersoon is voor de diaconie. Ook is er een kader gemaakt waarbinnen gewerkt wordt; er moeten natuurlijk grenzen zijn waaraan hulpvragen getoetst worden. Er staat elke week een stukje in de kerkbode met contactgegevens van de coördinator en is er informatie beschikbaar via de website van de gemeente.


Welke hulp wordt er zoal geboden?
- Ondersteunen van de mantelzorger (bijvoorbeeld bij dementerenden, gehandicapten en zieken)
- Begeleiden bij vervoer
- Met of voor iemand boodschappen doen
- Tijdelijke huishoudelijke ondersteuning bij bv ziekte, geboorte of overlijden
- Eten koken, bijvoorbeeld bij ziekte, overlijden et cetera
- Strijken
- Andere hulpvragen naar het oordeel van de coördinatoren

Vrijwilligersavond
Het ouderenbezoek en de mantelzorg worden regelmatig geëvalueerd zowel met de hulpvrager als met de vrijwilliger. Dit om problemen zo vroeg mogelijk te signaleren en op in te spelen. Jaarlijks organiseren wij een vrijwilligersavond om de vrijwilligers te informeren over het afgelopen jaar, en verzorgen wij een stukje toerusting door een spreker uit te nodigen. Op deze avond kunnen vrijwilligers ook met elkaar van gedachten wisselen.

Procedure voor hulpverlening
Elke aanvraag voor hulp komt binnen bij een van de coördinatoren. Een van de coördinatoren voert een gesprek en brengt zo nodig een bezoek. De wensen van de hulpvrager worden vastgelegd, dit wel binnen de mogelijkheden die er zijn. De coördinator stuurt een algemene mail naar alle vrijwillligers met de inhoud van de hulpvraag, rekening houdend met de privacy van de hulpvrager.

Wat wij regelmatig doen, is gebruik maken van het eigen netwerk van de hulpvrager. Dit houdt in dat ook vrienden en bekenden van de hulpvrager worden ingeschakeld. Dit is voor de hulpvrager erg fijn, omdat het dan bekenden zijn die wat willen betekenen in de hulpvraag.

Administratie
Met iedere vrijwilliger wordt een vrijwilligersovereenkomst opgemaakt. De vrijwilliger die hulp verleend heeft geheimhoudingsplicht. Hiervoor moet ook getekend worden. Ook kunnen zij hun wensen en voorkeuren aangeven als het gaat om hulp verlenen. Daarnaast wordt er bijgehouden hoeveel zorguren er per jaar gemaakt worden. Als er gebruik gemaakt wordt van maaltijden of als er reiskosten worden gemaakt, wordt er een vaste vergoeding gerekend.

Ouderenbezoekwerk
Na verloop van tijd is er een start gemaakt met het organiseren van ouderenbezoekwerk. Omdat ouderenbezoek onbeperkt doorloopt is dit een aparte tak van de mantelzorg. Hiervoor hebben wij ook een speciale coördinator aangesteld. Een gemeentelid kan aangeven of hij/zij extra bezoek wil ontvangen. De coördinator brengt een kennismakingsbezoek en brengt de wensen in kaart. Hierna gaat zij op zoek naar een passende vrijwilliger hiervoor.

Toenemende zorgvraag
Nu, 7 jaar na de start, zien we duidelijk dat we in een behoefte voorzien! Er wordt het meest gebruik gemaakt van vervoer, eten koken en huishoudelijk werk. Hulpvragers zijn vaak erg dankbaar voor de hulp die ze kregen en laten ons dat ook weten. Dit maakt het vrijwilligerswerk ontzettend leuk en dankbaar om te doen!

De laatste jaren is er een toename van het aantal zorgvragen. Dit heeft zeker te maken met de participatiemaatschappij. Vanuit overheidsinstanties wordt hulp van buitenaf langzaam teruggedrongen waardoor mensen eerder moeten terugvallen op eigen netwerk of mantelzorg. Het belang van vrijwilligersorganisaties wordt dus steeds groter! Wat is het dan mooi dat mensen kunnen terugvallen op eigen gemeente. En het vergroot saamhorigheid en betrokkenheid. Het is een Bijbelse opdracht om oog te hebben voor je naaste, en dan niet alleen eigen gemeenteleden, maar juist ook daarbuiten!

Alles bij elkaar zijn we dankbaar dat we op deze wijze op een praktische wijze ons christen- zijn en gemeente- zijn in kunnen vullen! We kunnen niets doen zonder het gebed, en we merken steeds weer dat de Heere over de mantelzorgondersteuning Zijn zegen wil geven.

Janine Hoeve en Janneke van der Garde
De auteurs zijn beide werkzaam als coördinator en vanaf het begin betrokken bij de mantelzorgondersteuning. Voor meer informatie over ondersteuning door de NVP zie: https://npvzorg.nl/kerkelijkethuishulp