Woord van de rector

We hebben als seminarium bewogen tijden achter de rug. Ten eerste is er corona. Al meer dan een jaar zijn er geen colleges gegeven aan de VU en ontmoeten we elkaar via het beeldscherm. Ten tweede breekt voor twee collega’s en broeders een afscheid aan. Ten derde verandert er voor één collega en broeder de aanstelling aan het seminarium. Over elk van deze drie ‘punten’ iets meer. Wie had ruim een jaar geleden gedacht dat fysieke colleges meer dan een jaar stil zouden liggen? De meeste colleges vinden plaats door van huis tot huis te ‘zoomen’. Het voordeel daarvan is dat buitenlandse studenten gemakkelijk kunnen aanhaken en dat reistijden worden beperkt. In het begin hoorde ik studenten wel vragen of colleges niet standaard digitaal zouden kunnen. Het nadeel daarvan is echter dat het echte onderlinge contact (van hart tot hart) dreigt te vermageren en dat de creatieve theologische reflecties in de colleges worden beperkt. Dan blijkt dat we als sociale wezens zijn geschapen en dat de relatie een wezenlijke dimensie van het mens- en christenzijn is. Toen ik het onlangs weer aan een groep vroeg en een hybride tussenvorm als alternatief noemde, was er veel steun voor fysieke colleges. We zijn benieuwd hoe een en ander zich ook aan de VU ontwikkelt en hoe wij daarin zullen opereren. 

Van Kooten 
Collega Van Kooten was wegens zijn leeftijd genoopt om eind vorig jaar zijn werkzaamheden voor het seminarium neer te leggen. Vanaf de oprichting van het seminarium in 2005 was hij betrokken bij de opbouw ervan en het onderwijs erin. Het onderwijs in homiletiek en ethiek was aan hem toevertrouwd. 
Een kleine generatie is door hem geoefend en getraind om bij de voorbereiding op de publieke verkondiging alleen te luisteren naar de Schrift. Toen dit vak werd overgedragen aan collega Hoek bleef hij de colleges ethiek verzorgen. Ook hierin leerde hij de studenten om geheel en al teruggeworpen te worden op het gezag van de Schrift in de ethische kwesties die zich vandaag aandienen. 
We weten dat Van Kooten ijverig bezig is om alle opgedane inzichten uit de jarenlange preekarbeid en de theologische bezinning daarop onder te brengen in een homiletisch handboek. Het is zijn roeping en vreugde om zich aan deze arbeid te wijden. We zien met grote belangstelling uit naar het resultaat ervan. 
Onderwijl ontstond er een vacature aan het seminarium. Ethici zijn in de gereformeerde wereld spaarzaam te vinden. Dat gaf de nodige zorg binnen het seminarium, de commissie opleiding en vorming en (het moderamen van) de synode. Gesprekken met collega Zuiddam gaven perspectief. Hoewel hij niet gespecialiseerd is in de ethiek, is hij bereid zich in deze wereld in te werken. 
Zo zijn we tot de overeenstemming gekomen dat hij als gastdocent een serie bachelor- en een serie mastercolleges zou geven. Even leek het erop dat geen van beide colleges door zou kunnen gaan, maar gelukkig kon er een weg worden gevonden om het mastercollege doorgang te laten vinden. Op het moment dat ik dit schrijf (11 mei 2021) heeft hij dit bijna afgerond. Op grond hiervan kunnen alle partijen dit evalueren en bezien of en hoe verdere samenwerking mogelijk is. 

De Vries 
Niet alleen collega Van Kooten trad terug, ook voor collega De Vries nadert het einde. Het werd voor hem steeds zwaarder om zijn werk voor het HHS aan de VU te verrichten. Dit heeft ertoe geleid dat hij in goed overleg per DV 1 september met zijn werkzaamheden zal stoppen. We zeggen hem ook dank voor de grote inzet die hij vanaf de oprichting in 2005 voor het seminarium en haar geestelijk welzijn heeft betoond. Het zal vreemd zijn zonder collega Van Kooten en De Vries. 
Zijn fenomenale kennis van de boekenwereld van de (Bijbelse) theologie zal ons altijd bijblijven. We hebben gemerkt hoe pal hij stond voor onopgeefbare noties van het Bijbels getuigenis: het Schriftgezag als zodanig, huwelijk en seksualiteit, schepping tegenover evolutie, hel en hemel. In elk college, in elke ontmoeting en in elke recensie troffen we de zorg over de schuivende panelen aan. Tegelijk kon hij de ernst van de boodschap afwisselen met grote humor of gezellige anekdotes. We zijn hem veel verschuldigd en we wensen hem ook veel sterkte in de persoonlijke omstandigheden van zijn huwelijk en gezin. Moge ook het werk voor de stichting ‘Godsvrucht en wetenschap’ vruchtbaar zijn in Gods koninkrijk. 
Inmiddels zien we ook hier een vacature aan het seminarium ontstaan. Binnen de kerkelijke gelederen gaf dit niet minder zorg dan bij de vacature van Van Kooten. Inmiddels is er hoop dat in deze vacature zal kunnen worden voorzien. Op het moment van schrijven is het echter nog niet mogelijk om daar helderheid over te verschaffen, omdat de beslissing bij de synode ligt die op DV 18 juni zal vergaderen. Het moge duidelijk zijn dat de zuiverheid van het kerkelijke proces niet doorkruist kan worden door interne communicatie met een publiek karakter. Onderwijl is het onze vurige wens en bede dat het seminarium in al deze onzekerheden zal overleven, dat studenten geoefend en gevormd worden in het levende Woord van God en dat we zo tot zegen voor Gods kerk en koninkrijk mogen zijn. 

Hoek 
Collega Hoek werkt alweer een heel aantal jaren voltijds aan het seminarium. Toen drie jaar geleden het nieuwe contract met de VU inging, werd hij in de positie van universitair docent benoemd. Dat bracht verplichtingen tot wetenschappelijke publicaties met zich mee en het actief deelnemen aan de academische bezinning in VU-verband. Dit gaf de nodige bezinning of hij hier wel op zijn plaats was. Hij doet het werk voor het seminarium met alle liefde van zijn hart, maar de wetenschappelijke kant ervan ervaarde hij in toenemende mate als ballast, ook omdat hij zag dat academische kwaliteit geen garantie biedt voor kerkelijke kwaliteit. Daarbij was hij niet los van het ambtelijke werk in de gemeente. Dit stond ook in een geestelijk kader omtrent Gods wil en Gods leiding in zijn leven. In de gemeente van Putten was betrekking op hem. Daar was ook de behoefte om een extra predikant in deeltijd in de gemeente te beroepen. Deze dingen kwamen samen in de uitbreiding van de predikantsplaats in Putten en een deeltijd-beroep op collega Hoek. 
Wat betekent dit voor het seminarium? Broeder Hoek kan het werk aan het seminarium in principe blijven doen, zij het dat hij in het tweemanschap voor het vak apologetiek terugtreedt. Zijn positie aan de VU verandert: In plaats van universitair docent wordt hij docent. Dat geeft een ontlasting van academische verplichtingen. 
We zijn buitengewoon dankbaar dat deze weg mogelijk is, zodat enerzijds het werk aan het seminarium doorgang kan hebben en anderzijds de roeping tot het gemeentewerk gestalte kan krijgen. We hopen, wensen en bidden dat deze combinatie voor gemeente, en seminarium, en collega Hoek tot zegen zal zijn. 

Engelen 
We zouden bijna vergeten dat het ‘gewone’ werk aan het seminarium zijn voortgang heeft. Wat is gewoon? Wat zo gewoon lijkt, is helemaal niet zo gewoon. De bovengenoemde ontwikkelingen laten zien dat het helemaal niet gewoon is dat het werk z’n voortgang heeft. 
Het meest ongewone en bijzondere is dat we gelegenheid hebben om vanuit allerlei invalshoeken naar de sprekende God te luisteren. Het is niet te zeggen hoe ongewoon dit is. Gisteren sprak ik met mijn ernstig zieke broer. Ooit is het kerstevangelie bij hem binnengekomen toen een eenvoudig prediker de afstand van een mens tot een slak concreet maakte. De afstand van een mens tot een slak is nog kleiner dan de afstand van God tot mens. Zou je een slak willen worden? Zou je een slak willen worden om je kind te verlossen? Zou je een slak willen worden voor je vijand? Zou je een slak worden als je wist dat je vertrapt zou worden? En God hield zoveel van de mens dat Hij mens werd, om God en mens te verzoenen, en opdat mensen in eenheid met Hem zouden leven, nu door het geloof, straks ook in een verheerlijkt lichaam. 
De engelen zijn begerig daarin in te blikken (1 Petr. 1:12). Al duizenden jaren studeren zij in het geheim van het evangelie. Hoewel ze geen afwassing van zonden door Jezus’ bloed nodig hebben, verlangen ze om het geheim van de verzoening dieper en grondiger te kennen. Hun ijver om te studeren in het evangelie is een opwekking voor ons. Laten wij nog begeriger zijn om te studeren. En wat is dan zes jaar theologiestudie in vergelijking met de studie van de engelen! 
Wat zouden we in de hemel moeten doen als we nu geen verlangen hebben om het evangelie dieper te verstaan? De hemel is voor ons een kwelling als het evangelie van kruis en opstanding ons nu verveelt, of als we nu de indruk hebben dat het voor ons gesneden koek is. Dan horen we er niet thuis en is onze toekomst eeuwig buiten. Zoekt de dingen die boven zijn, waar Christus is. Dat is de beste voorbereiding op het werk in Gods koninkrijk. 
 

W. van Vlastuin